Xác định tầm nhìn doanh nghiệp

Nhiều tổ chức doanh nghiệp vẫn đang lẫn lộn giữa sứ mệnh và tầm nhìn. Sứ mệnh nói rõ bạn là ai, bạn đang làm gì bây giờ. Sứ mệnh gần như không đổi. Còn tầm nhìn là định hướng tương lai, nó phải linh hoạt, định hướng đổi mới và cải tiến liên tục.

Tầm nhìn khác sứ mệnh như nào?

Tôi đang làm việc với một khách hàng về tầm nhìn cho công ty của họ. Tôi nhận thấy rằng có nhiều nhà lãnh đạo vẫn cảm thấy khó khăn khi phân biệt tầm nhìn với sứ mệnh, không phải là vấn đề từ ngữ, mà là về khái niệm.

Sứ mệnh là một câu khẳng định tại sao tổ chức doanh nghiệp tồn tại. Nó phải ngắn gọn và rõ ràng. Thậm chí nhiều doanh nghiệp lớn cũng gặp phải vấn đề giữa tầm nhìn và sứ mệnh.

Hãy lấy ví dụ của Công ty Walt Disney. Trước đây, họ sử dụng một câu sứ mệnh rất rõ ràng “Làm cho mọi người vui vẻ” (Make People Happy).

Nó không nói rõ là làm mọi người vui vẻ thông qua phim hoạt hình, hay công viên giải trí hay những trải nghiệm tương tác khác. Những thứ đó chỉ là đi vào chi tiết. Quan trọng sứ mệnh vẫn là “làm cho mọi người vui vẻ“.

Còn hiện nay sứ mệnh của Disney đã đổi thành: “Trở thành một nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ giải trí và thông tin hàng đầu thế giới. Sử dụng danh mục đầu tư về thương hiệu để phân biệt các nội dung, dịch vụ và sản phẩm tiêu dùng của chúng tôi, chúng tôi tìm cách phát triển các trải nghiệm giải trí sáng tạo nhất, có lợi nhuận nhất và các sản phẩm liên quan trên thế giới”

Rõ ràng là Disney đã thuê một nhà hoạch định chiến lược giúp họ viết câu sứ mệnh này để phù hợp với sự mong đợi của những nhà đầu tư cấp cao ở phố Wall. Tôi không nghĩ rằng tuyên bố hiện nay của Disney có thể làm gì để thúc đẩy sứ mệnh của họ. Trên thực tế, tôi nghĩ nó còn bị giảm đi, bởi vì bạn sẽ phải hình dung xem những từ như “phân biệt” có nghĩa là gì. Có thể họ có nhiều chiến lược hơn, nghe có vẻ mang tính kinh doanh hơn, nhưng liệu họ thực sự còn làm cho mọi người vui vẻ? “Làm cho mọi người vui vẻ” sẽ lôi kéo mọi người quay trở lại, chứ không như “một trải nghiệm giải trí sáng tạo và lợi nhuận hơn”. Điều đó rõ ràng rằng câu sứ mệnh mới này định hướng vào đầu tư hơn là vào con người.

Xem: 3 nhân tố chính giúp lập kế hoạch kinh doanh thành công

Xác định tầm nhìn như thế nào?

Giờ ta trở lại với tầm nhìn. Một tầm nhìn không phải là một sứ mệnh. Một tầm nhìn là một tổng thể các ý tưởng mô tả trạng thái tương lai. Tầm nhìn phải mang đến cảm giác khát vọng, trải dài sự tưởng tượng. Chúng phải mô tả trạng thái của tổ chức doanh nghiệp, xuyên suốt mọi chức năng, không quá ngắn gọn. Mỗi bộ phận trong doanh nghiệp có thể có những tầm nhìn khác nhau.

Tôi thường huấn luyện cho các khách hàng nghĩ về các thuộc tính của tầm nhìn, sau đó nghĩ đến khả năng đáp ứng những thuộc tính này. Tiếp theo tôi hỏi họ cân nhắc làm thế nào để đo lường sự tiến bộ thông qua cả hai các công cụ đo lường và lộ trình (một bản vẽ con đường dẫn từ hiện tại tới mục tiêu).

Ở cấp tầm nhìn rộng, thì tổ chức không cần phải cố gắng đo lường sự tiến bộ. Một câu tầm nhìn không nhất thiết phải chuyển đổi thành một sứ mệnh tương lai.

Xem: Doanh nghiệp là một sản phẩm

Bây giờ tôi quay lại sứ mệnh đơn giản ban đầu của Disney. “Làm mọi người vui vẻ” không thay đổi (chỉ trừ khi có mua bán và hợp nhất buộc bạn phải thuê nhà tư vấn giúp viết lên những từ to tát để đưa vào miệng tập thể của hội đồng quản trị). Nhưng chúng ta cứ coi rằng Disney vẫn muốn làm mọi người vui vẻ.

Tầm nhìn của họ có thể bao gồm:

• Dẫn đầu trong ngành cung cấp các dịch vụ giải trí.
• Là kênh hàng đầu về thông tin và thể thao.

Cả hai câu tầm nhìn này không giống nhau, nhưng vì Disney là một công ty đa lĩnh vực. Cái đúng ở đây là đưa ra những tầm nhìn hợp nhất giữa các bộ phận kinh doanh. Và vì tầm nhìn là đi vào chi tiết hơn, nó nên bao gồm cả những yếu tố có thể đo lường được.

Với những mục đầu tiên, chúng nên sẽ bao gồm các công viên giải trí, khách sạn, trình diễn tuyết, phim, trò chơi video, và vô số thứ khác. Mỗi thứ này sẽ bao hàm một tập hợp các khả năng và các biện pháp đo lường tiến bộ (số lượng và chất lượng).

Xem: Các Công cụ và Chiến lược của ActionCOACH Việt Nam

Tầm nhìn của doanh nghiệp dẫn đầu

Có nhà lãnh đạo khi viết tầm nhìn có hỏi tôi một câu hỏi rất hay: “Đó không phải là một tầm nhìn, chúng tôi hiện đang là người dẫn đầu trong lĩnh vực này hàng nhiều năm nay rồi.”

Đương nhiên rồi, bạn đang là người dẫn đầu, nhưng nếu bạn muốn, bạn có nên khẳng định lại nó là một phần trong tầm nhìn của bạn không? Một tầm nhìn không nhất thiết chỉ nói về phát triển, mà còn nói về duy trì. Nếu tầm nhìn không bao gồm “dẫn đầu trong ngành cung cấp các dịch vụ giải trí”, vậy ý nghĩa của những hoạt động kinh doanh này là gì? Có một trạng thái tương lai nào tốt hơn là người dẫn đầu không? Liệu chúng ta có từ bỏ hay không đầu tư và ngành kinh doanh này không?

Trên thực tế, đã có lúc Disney bị mất linh hồn tập thể vào đầu những năm 1980 khi văn phòng chia sẻ bị thu nhỏ lại hơn 4% và nó từ chối bộ phim như Raiders of the Lost Ark and và phim ET, và nó trở thành mục tiêu của những kẻ cướp giật đầu tư. Những công viên giải trí trở thành bất động sản và những bộ phim của họ tẻ nhạt. Quản lý yếu kém phản ảnh hiểu biết kém về tầm nhìn và sứ mệnh. Những con người vui vẻ không còn là sân khấu trung tâm.

Bất kỳ tầm nhìn nào giữ nguyên cả thập kỷ sẽ không còn là tầm nhìn. Nên sử dụng tầm nhìn mỗi khi đưa ra quyết định đầu tư hay không đầu tư, và khi đó những thành phần của tầm nhìn sẽ không còn hiệu lực, hoặc khi thế giới đem đến những cơ hội mới, thì tầm nhìn cũng phải được cập nhật lại. Tầm nhìn là một quá trình, không phải một kết quả. Bạn phải chia sẻ tầm nhìn với mọi nhân viên, nhưng khi chia sẻ cũng phải báo trước là nó sẽ được cập nhật thường xuyên và luôn yêu cầu nhân viên rằng: “Vui lòng hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn, bởi vì chúng ta luôn mở rộng đón chào những cánh nhìn mới và những hướng đi mới để nghĩ về tương lai chúng ta”. Cách tiếp cận này không chỉ làm cho tầm nhìn có ý nghĩa và mạnh mẽ hơn, mà nó sẽ làm cho tổ chức hành xử như một nơi luôn học hỏi, và điểu đó có thể chỉ là một phần của tầm nhìn.

Xem: Những người thành công ra quyết định sáng suốt như nào

Trong bài viết tiếp theo, tôi sẽ giúp các bạn viết tầm nhìn cho doanh nghiệp bằng 14 câu hỏi để xây dựng tầm nhìn doanh nghiệp và 8 bước để tạo nên một tầm nhìn vĩ đại.